Lichtvervuiling tast ecosystemen en de volksgezondheid aan. Het is ook een probleem waarmee sportfaciliteiten te maken hebben. In grote lijnen is lichtvervuiling de verandering van de hoeveelheid licht die aanwezig is in de nachtelijke omgeving, en wordt veroorzaakt door zowel openbare als particuliere verlichting. Hoe wordt het probleem van lichtvervuiling aangepakt in Italië? Met welke aspecten moet rekening worden gehouden bij het beheer van sportverlichting?

Italië heeft geen nationale wetgeving inzake lichtvervuiling (elke wijziging van de natuurlijke hoeveelheid licht die 's nachts in de buitenomgeving aanwezig is), aangezien de huidige regelgeving regionaal van aard is.

Waar er geen regionale of gemeentelijke regelgeving bestaat, definieert de UNI 10819-norm de eisen voor buitenverlichtingssystemen. Deze norm definieert de maximale parameters voor opwaartse verspreiding van de lichtstroom van kunstmatige lichtbronnen.

CieloBuio – een nationale vereniging die zich inzet voor de bescherming van de nachtelijke hemel – heeft in heel Italië belangrijk werk verricht. Sinds 1997 promoot ze een cultuur van milieuvriendelijke verlichting en werkt ze aan het voorkomen van lichtvervuiling.

Veneto was de eerste regio die een wet inzake lichtvervuiling aannam, namelijk regionale wet nr. 22 van 27 juni 1997, later vervangen door regionale wet nr. 17 van 7 augustus 2009. De wet is van toepassing op openbare en particuliere verlichtingssystemen in de hele regio en heeft betrekking op upgrades van bestaande systemen en het ontwerp en de bouw van nieuwe.

De wet legt de parameters vast voor het verlichten van nieuwe openbare en particuliere voorzieningen, en stelt onder meer het volgende vast:
 

• emissies tussen 0 en 0,49 (cd) per 1.000 lumen totale flux afgegeven bij negentig graden en hoger;
  
  
• het gebruik van hoogefficiënte lichtbronnen;
  
  
• het gebruik van de minimale helderheids- en verlichtingsniveaus die vereist zijn door specifieke technische normen;
  
  
• minimaal 30% fluxreductie tegen middernacht.

Regionale regelgeving omvat ook de Lombardische wet nr. 31 van 2015, die de vorige wet 17/2000 actualiseert en de weg vrijmaakt voor grotere energie-efficiëntie en de implementatie van intelligente buitenverlichtingssystemen. Er wordt bijzondere aandacht besteed aan het beschermen van natuurlijke lichtomstandigheden en de volksgezondheid, evenals aan het terugdringen van lichtvervuiling. De wet stelt precieze grenzen om de verspreiding van de lichtstroom voorbij de horizon te voorkomen. Het DAIE – [Documento di Analisi dell’illuminazione Esterna – Analysedocument voor buitenverlichting] – is een belangrijke innovatie waarmee gemeenten de openbare verlichting kunnen plannen en beheren, maatregelen kunnen vastleggen en eisen aan de prestaties van installaties kunnen stellen.

Er bestaat geen nationale wet die de lichtvervuiling door sportfaciliteiten reguleert, maar alle bepalingen vallen onder regionale wetgeving. Over het algemeen zijn alle buitensportfaciliteiten een bron van lichtvervuiling, voornamelijk door schijnwerpers die overmatig en slecht gericht licht produceren.

Wat is de beste manier om de energie-efficiëntie te verbeteren en de opwaartse lichtverspreiding in sportfaciliteiten te beperken? Conventionele metaalhalogenide-schijnwerpers kunnen worden vervangen door led-schijnwerpers. Dit zou tot 75% energiebesparing opleveren in vergelijking met klassieke schijnwerpers. Het plaatsen van ledlampen in een hoek van bijna 0° en het toevoegen van kappen aan drie zijden van de schijnwerpers zou ook de opwaartse lichtverspreiding verminderen.

Ledlampen met wit licht zijn het beste voor het verlichten van sportfaciliteiten en het beperken van lichtvervuiling. Ledlampen bieden een langere levensduur, duurzaam energieverbruik en helder, gelijkmatig verlicht zicht.

De nieuwste generatie led-buitenschijnwerpers is een effectieve manier om zowel binnen- als buitenomgevingen bij kleinere sportfaciliteiten te verlichten.

Deze kleine maar cruciale maatregelen helpen sportfaciliteiten de lichtemissie te beperken en de impact van lichtvervuiling veroorzaakt door energie-intensieve of verkeerd geplaatste schijnwerpers terug te dringen.